De wetten en regels die God via de profeet Mohammed (vrede zij met hem) aan de mensen heeft doorgegeven, zijn vastgelegd in de Koran.

De Koran is het heilige boek van de moslims en werd geopenbaard gedurende 23 jaar van Mohammed's (vrede zij met hem) leven. De Koran vormt het solide fundament waar het gebouw van de islam op rust, met de Koran staat of valt alles. De moslims behandelen de Koran heel eerbiedig, bewaren het op een plaats van respect en raken het boek gewoonlijk niet aan als zij niet ritueel rein zijn. De Koran wordt door de moslims beschouwd als letterlijk Gods woorden.

Soenna is de regel, de norm, de wijze van doen van profeet Mohammed (vrede zij met hem). De islamitische wetgeving is van toepassing op allerlei levensterreinen en is onder andere gebaseerd op de Koran en de traditie van de profeet Mohammed (vrede zij met hem).

Naast de heilige Koran bestaan er vele boeken waarin vrijwel alle gezegden, leringen en handelingen van de profeet Mohammed (vrede zij met hem) zijn vastgelegd. De overleveringen uit het leven van de profeet zijn door zijn discipelen opgeschreven. Deze boeken staan bekend onder de naam "Hadieth" (Overleveringen). De Hadieth is geschreven na het overlijden van de profeet en deze neemt een belangrijke plaats in in de wereld van de islam. Uit een groot aantal van deze boeken wordt een zestal als het meest gezaghebbend beschouwd waarvan dat van Bukhari het betrouwbaarste is, terwijl Muslim de tweede plaats inneemt. De Hadieth van Bukhari werd 200 jaar na het overlijden van de profeet verzameld en bevat 4.000 gezegden. In vele opzichten vormt de Hadieth een aanvulling op de Koran. De schriftgeleerden van de islam interpreteren de Koran graag aan de hand van de Hadieth.

Sharia is de islamitische wetgeving, de juridische beginselen van het islamitische recht. De sharia, de islamitische wetgeving, is voor moslims van groot belang. De sharia is gebaseerd op de koran, op overleveringen van de profeet Mohammed, op interpretaties van geleerden en op de overeenstemming hierover in een bepaalde tijdsperiode. De sharia kan dus ter discussie staan en veranderen. De bronnen waarop de sharia stoelt zijn weliswaar bekend, maar andere tijden kunnen andere inzichten en dus een nieuwe wetgeving opleveren.

Fatwa's zijn gezaghebbende religieus-juridische uitspraken . Een fatwa is geen algemeen dictaat. De religieuze jurisprudentie staat bekend als fikh. Alles wat is verboden (haraam) en wat is toegestaan (halaal) is in de fikh opgenomen.

In de islam is het niet meer dan rechtvaardig dat het leven, welzijn, bezit en goede naam van anderen worden gerespecteerd en gehonoreerd. Bedrog, verdachtmaking, leugen en diefstal zijn verboden. Het "oog om oog, tand om tand" principe mag worden gehanteerd, maar vergeven en genade tonen is beter. De islam kent twee belangrijke ethische principes: de deugd van barmhartigheid en de eis van rechtvaardigheid. Onder het begrip barmhartigheid vallen eigenschappen als gastvrijheid, vrijgevigheid en opofferingsgezindheid.

De Koran spreekt van de plicht om goed te zijn voor mensen die onvoldoende voor zichzelf kunnen opkomen en afhankelijk zijn van de gunsten van anderen. In het bijzonder degenen die kwetsbaar zijn, zoals kleine kinderen, zieken, ouden van dagen en vrouwen, moeten kunnen rekenen op zorg en genegenheid.

De geestelijke en wereldlijke zaken zijn in de islam innig met elkaar verweven. De orthodoxe islam heeft nooit een grens getrokken tussen geestelijk en wereldlijk gezag. Ethiek, geloof en religie zijn verstrengeld. Vanuit de islam bekeken is geloof een persoonlijke zaak. De verborgen relatie tussen mens en God kan niet door een ander worden beoordeeld. Volgens de islam is het geloof zonder goede daden niets en evenzo zijn goede daden zonder het ware geloof niets.
In vele westerse landen bestaat een strikte scheiding tussen kerk en staat. Overheidsinstanties zijn levensbeschouwelijk neutraal. In de islam is het denken over de staat en het geloof echter nauw met elkaar verweven.