Naast jodendom en christendom behoort de islam tot de drie monotheïstisch godsdiensten. Zowel in de wereld als in India en Nederland is de islam de tweede godsdienst. In 1980 werd het aantal moslims op 700 miljoen geschat, zeventien procent van de wereldbevolking.

De kern van de islam is de erkenning van en overgave aan Allah. De islam werd aan de profeet Mohammed (vrede zij met hem) geopenbaard. Het woord islam is Arabisch en betekent onderwerpen of overgave - overgave aan Allah (God, de Almachtige). Overgave wil zeggen aanvaarden, zich onderwerpen en volgen. Islam betekent ook vrede. Het is een gehoorzaamheid die vrede brengt.

De volgelingen van Mohammed (vrede zij met hem) worden islamiet of moslim genoemd. Het woord moslim betekent: hij die vrede sluit met God en medemens. Vrede met God betekent: volledige gehoorzaamheid en overgave aan Zijn wil, terwijl vrede met de medemens inhoudt dat men zijn best doet de medemens goed te doen en hem op generlei wijze te benadelen. Zo is de islam in deze betekenis geen nieuwe godsdienst, maar de godsdienst van alle voorafgaande profeten. Hier zijn alle waarheden verzameld om de mensheid in een universele broederschap te verenigen.

De islam is niet alleen een godsdienst maar ook een leefwijze. Naast innerlijke overtuiging omvat de islam praktische richtlijnen voor het dagelijks leven, een maatschappijvisie en rituelen. De islam is een spirituele weg en kent geen "kerk" en geen priesters zoals in het christendom. Er is geen centraal leergezag. Broederschap en gelijkheid van de mensen zijn twee belangrijke eigenschappen van de islam.

In de islam kent men geen "erfzonde". Iedere mens is in staat te kiezen voor goed en kwaad en is verantwoordelijk voor eigen daden. Alle mensen zijn gelijk en hebben een directe band met de Schepper. In de islam wordt benadrukt dat mannen en vrouwen gelijk worden beloond of bestraft voor hun daden. Mensen zullen uiteindelijk door God beoordeeld worden naar de keuzen die zij hebben gemaakt en de daden die zij hebben verricht. Aan de einde van de tijd zal ieder mens ter verantwoording worden geroepen voor zijn of haar daden en niemand zal zijn schuld kunnen afschuiven op een ander.

De moslims geloven in één God - allah. Allah staat in het Arabisch en Aramees voor de enige soevereine. Men kan Hem niet zien daar Hij oneindig is en ook tijd en ruimte gecreëerd heeft maar er niet door beheerst wordt. Niets is eeuwig of blijvend behalve Hij. De moslims geloven dat God de wereld heeft geschapen. Mohammed (vrede zij met hem), die in de zevende eeuw in Arabië leefde, was zijn profeet.