De oudste goden zijn die uit de vedische geschriften. De drie meest belangrijke goden zijn Brahma, Vishnu en Shiva.

Brahma is de schepper en onderhouder van de schepping. Hij is de enige van de goden die altijd heeft bestaan. - ook vóór de schepping van het heelal.Brahma is de kracht van de schepping en hij blijft stil tot het einde van deze wereld. Omdat het einde van de wereld voorlopig niet zal komen, is er ook geen behoefte om hem te vereren. Er zijn bijna geen tempels voor Brahma. Maar in tempels voor andere goden kan men afbeeldingen van Brahma tegenkomen. Hij heeft vier hoofden en houdt in de ene hand een exemplaar van de Veda’s, in een tweede een lepel, in een derde hand een vat en in zijn vierde hand een rozenkrans. Vishnu is de welwillende god die overvloed schenkt. Hij is de god de van bescherming. Omdat hij verantwoordelijk is voor de bescherming kan hij een menselijke vorm aannemen. Steeds wanneer demonen dreigen hemel en aarde te vernietigen komt Vishnu in menselijke vorm - als een Avataraop aarde. Er bestaan de volgende Avatara-vormen van Vishnu:

1. Matsya (de Vis)
   De vis redt Manoe, de voorvader van de mensheid, uit de zondvloed.
2. Koerma(de Schildpad).
   De schildpad verbeeldt hemel en aarde. Vishnu neemt deze vorm aan wanneer de goden en de demonen weer eens met elkaar strijden.
3. Varaha (het everzwijn)
   Varaha redt de aarde van de zondvloed.
4. Narasimha(de man-leeuw)
   Vishnu doodt in de gedaante van tegelijkertijd een mens en een leeuw (Hiranyakashipu).
5. Vamana (de dwerg)
   Vishnu verovert de wereld en het heelal op de demonen.
6. Rama(de Koning)
   Rama doodt de demon Ravana en bevrijdt zijn vrouw Sita.
7. Krishna(de koeherder)
   Krishna komt op aarde om de demonen te vernietigen. In de Mahabharata wordt dit beschreven. In de Puranas staat zijn leven als geheime god.
8. Boeddha
   Een gedaante die Vishnu aanneemt om de demonen te misleiden. De demonen bekeren zich tot het boeddhisme en kunnen zo vernietigd worden op het einde van het Kali-tijdperk.
9. Kalki (de ruiter)
   Aan het einde der tijden (Kali-tijdperk) verschijnt Vishnu als de laatste Avatara in de gedaante van een ruiter op het witte paard.

Shiva is de god van de vernietiging. Het meest bekend is hij als Nataraja - koning van de dans. Shiva wordt afgebeeld in een cirkel van vlammen. De vlammen betekenen energie en de cirkel staat voor het teken OM. 

Het geluid  OM is de basisklank van de schepping. Onder zijn voet is er een dwerg. De dwerg staat voor onwetendheid. Zijn voeten bewegen altijd. Dit laat het voorbijgaan van de tijd zien. In zijn hand houdt hij een trommel. Hiermee geeft hij het ritme van het heelal aan. Volgens de hindoes is het heelal in beweging gezet door het ritme van zijn getrommel. Als hij ophoudt met trommelen houdt het heelal op te bestaan. Als de muziek weer begint wordt er weer opgebouwd. Shiva kan vier, acht of zestien handen hebben en heeft vlammen in de palm van zijn hand. De vlammen geven aan dat hij in staat is het heelal te vernietigen. Zijn gezicht drukt geen emotie uit. Hij is altijd onverstoorbaar.

Het hindoeïsme gaat uit van de fundamentele ongelijkheid tussen de mensen. Het hindoeïsme kent het kastenstelsel. Zij verdelen de mensen in vier groepen die zij Varna’s (kleuren) noemen. De vier kasten zijn:

• Brahmanen (priesters)
• Khatriya’s(krijgers)
• Vaishya’s (boeren en handelaren)
• Shudra’s (een grote groep die aan de rand van de samenleving moet werken in dienst van de hogere kasten).
  

Naast deze vier groepen zijn er de A-varan’s of wel de onaanraakbaren. Hoogst in de rangorde staan de Brahmanen en het laagst de onaanraakbaren.

Het idee van de kasten is nauw verwant aan het idee van Karma - het saldo van zijn daden in een vorig leven. Na zijn dood kan een mens terugkeren in een ander lichaam. Alles is afhankelijk van zijn vorig leven. Sinds de onafhankelijkheid van India in 1947 zijn alle kastenonderscheidingen verboden en strafbaar. De invloed van iemands kaste is een stuk minder geworden. Maar de tegenstellingen spelen nog altijd een rol.

Het hindoeïsme is de derde "godsdienst" in Nederland die door de overheid is erkend. De meesten van de ongeveer 100.000 hindoes in Nederland zijn uit Suriname hier naar toe gekomen. Andere groepen hindoes zijn afkomstig uit Azië, vooral van India en Sri Lanka of Afrika. In Kenya en Oeganda woont een aanzienlijke hindoeminderheid. Daarnaast zijn er ook Nederlanders die zich uit zichzelf hebben bekeerd tot het hindoeïsme. Zij behoren tot de vele hindoesekten. In het bijzonder de Hare Krishnabeweging en de goeroe Sai Baba hebben enige aanhang. Binnen de Sanatan Dharm spelen de priesters (pandits) een belangrijke rol. De priesters houden gebedsdiensten en verlenen geestelijke hulp bij ziekte en dood. De priesters worden ingeschakeld bij huwelijksceremonieën. Zij verlenen geestelijke hulp aan hindoe-patiënten in de ziekenhuizen en zorginstellingen. De rol van de hedendaagse priesters wordt geleidelijk verplaatst naar die van geestelijke leider of geestelijke hulpverlener. De hindoe-gedetineerden worden ook bijgestaan door de priesters. 

Het hindoeïsme kent geen gezag toe aan een menselijk wezen. Het hindoeïsme kent geen zendings- of missiedrang. Toch zijn er de diverse bewegingen in Nederland vermeld in de volgende pagina's waar te nemen.