In de Indiase muziektraditie neemt zang de voornaamste plaats in. Zij vormt de basis van de Indiase klassieke muziek en staat nog steeds model voor de meeste instrumenten die meer of minder nauwkeurig het geluid van de menselijke stem imiteren.

De oorsprong van de vocale traditie vinden wij in de periode van 1500 - 500 voor Christus, toen de hymnen uit de Veda's (de hindoe wijsheidsboe­ken) gereciteerd werden. In de loop der tijd kreeg het zingen meer nadruk in plaats van het louter reciteren van deze teksten en zo ontstond geleide­lijk de zangtraditie die uitdrukking gaf aan al de verschil­lende gevoelens die het leven kent. Een geordende serie noten die een bepaalde emotie uitdrukken wordt een raga. Zo kennen wij raga's die gewijd zijn aan gevoelens als vreugde, smart en eerbied. Dit begrip raga, zo karakteristiek voor alle klassieke Indiase muziek, betekent gevoelsuit­drukking en daarin wordt ook de oorspron­kelijke functie van deze muziek zichtbaar.

Oorspronkelijk was er sprake van één enkele Indiase muziektraditie, maar na de 12e eeuw ontstond er geleidelijk verschil tussen Noordindiase en Zuidindiase muziek. Hoewel ze dezelfde basis van raga (melodie) en tala (maat - een ritmisch patroon) gemeen hebben, zijn het nu twee systemen van geheel verschillende muzikale expressie. Een opvallend verschil is onder andere de nadruk op vastgelegde composities bij Zuidindiase muziek en een grotere rol voor improvisatie in de Noordindiase versie.

Men is in het algemeen van mening dat de klassieke muziek uit Zuid-India de oude traditie en normen gehandhaafd heeft en dat die van Noord-India een grote verandering ondergaan heeft onder invloed van de invasie van de islamitische heersers. In feite heeft zowel Noord-India als Zuid-India buitenlandse invasies getrotseerd inclusief die van de Mohammedanen. Beide regio's moesten de donkere periode tussen 1000 en 1200 na Christus, eerst in het Noorden en enige tijd later in het Zuiden, ondergaan. Hierdoor is veel muziekliteratuur verloren gegaan. De oude muziekliteratuur was moeilijk te begrijpen voor de Indiase musici en musicologen. Na deze donkere periode hebben de Indiase musicologen geprobeerd de oude muzikale traditie weer tot leven te brengen. De muziek die na deze donkere periode tot stand kwam is de ons nu bekende hindoestaanse of Noordindiase muziek en de Zuidindiase (Karnatische) muziek. De muziek in Zuid-India ontwikkelde zich sinds de 15e eeuw op basis van een grote hoeveelheid religieuze liedcomposities. Het grootste deel van het huidige repertoire stamt echter uit de 18e en 19e eeuw.

  TOP

Voor de ontwikkeling van de muziek uit Noord-India is de tijd van de Moghul-overheersing beslissend geweest. Invloeden van buitenaf, vooral uit Perzië, werden toen geassimileerd in de bestaande muziek.

De centra voor de cultivering van muziek en dans waren de vorstenhoven, waar de basis werd gelegd voor de meeste van de tegenwoordig in Noord-India bekende muzikale stijlen, zoals de khayal en de thumri en lokale tradities, de gharana's. Ook zegt men dat muziekinstrumenten als sitar, tabla en sarangi in die periode "uitgevonden" werden, meestal door combinatie of verande­ring van bestaande instrumenten.

De klassieke muziek van India is in principe een vorm van "kamermuziek", waarbij sprake is van een samenspel van één of meer melodievoerende stemmen, één of meer ritme-instrumenten en één of meer instrumenten voor het voortdurend laten klinken van de grondtoon (drone) met octaaf en eventueel kwint, kwart of andere intervallen. De melodievoerende stem is bij voorkeur de menselijke stem, niet alleen vanwege haar grote veelzijdigheid, maar ook omdat in de vocale muziek teksten kunnen worden gebruikt.

Improvisatie- en variatiekunst zijn essentiële onderdelen van de Indiase muziekcultuur. Daarnaast zijn er ook vele composities bekend, die gewoonlijk van leraar op leerling worden overgeleverd en soms ook in meer of minder details genoteerd zijn vastgelegd. Deze composities dienen meestal als uitgangspunt voor verdere improvisaties. Zowel een compositie als een improvisatie is in melodisch opzicht altijd gebonden aan de gekozen raga, die in feite pas tot leven komt in een bepaalde improvisatie of composi­tie.

Een raga is een door de traditie overgeleverd complex van melodische voorschriften en kenmerken, waarin niet alleen wordt aangegeven welke noten gebruikt mogen en moeten worden en in welke volgorde, maar ook welke stemming daaraan is verbonden, behorende bij een bepaald uur van de dag of nacht, of passend bij een bepaald seizoen.

In India komt het vaak voor dat feesten en muziekuitvoeringen beginnen na het vallen van de avond en doorgaan tot de vroege ochtend. De afwezigheid van de hete zon en de lange duur van veel muziek- en theaterstukken maken de koele nacht zeer geschikt voor zulke hoogtepunten in het dagelijks leven.

Een ander belangrijk gegeven is, dat dan ook onbekende raga's gespeeld kunnen worden op de overeenstemmende tijdstippen: middernachtraga's en ochtendraga's. Volgens de Indiase traditie klinkt een raga het mooist als zij gespeeld wordt op het juiste tijdstip van de dag, zoals een vroege ochtendraga terwijl je om je heen de dag ziet aanbreken.

Composities en daarin verwerkte improvisaties zijn gebaseerd op bepaalde maatschema's, de tala's. Deze maatschema's worden niet alleen bepaald door het aantal teleenheden en de verdeling van de zware en lichte accenten, maar ook door bijbehorende aanslagwijzen op de trommen.

Een van de karakteristieken van de Indiase muziek is, dat deze diepe wortels heeft in het verleden en desondanks steeds in ontwikkeling is. Creatieve musici kenmerken zich dus door een gedegen kennis van het traditionele repertoire, virtuositeit en het vermogen om het oude en het nieuwe op de juiste wijze met elkaar te combineren.

Het oudste geschrift waarin onder andere de muziektheorie uitvoerig wordt uiteengezet is de Natya Shastra van Bharata.

TOP